Tích trữ nước ngọt
Tại huyện Long Phú, những ngày qua tình hình hạn hán, xâm nhập mặn diễn ra phức tạp, nhiều diện tích lúa, cây ăn trái và rau màu bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Đồng chí Lâm Văn Vũ - Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Long Phú cho biết, để thích ứng với tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn, thời gian qua, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện đã triển khai nhiều giải pháp như khuyến cáo người dân sử dụng các giống cây trồng, vật nuôi, vận động nông dân chuyển đổi cơ cấu sản xuất, trữ nước ngọt ở các ao, mương vườn để phục vụ sản xuất,... Qua đó, mô hình dự trữ nước ngọt trong ao, mương đang đem lại hiệu quả tích cực.
Mô hình tưới phun ở huyện Long Phú, tỉnh Sóc Trăng.
Vụ hạn hán, xâm nhập mặn năm nay, gia đình ông Lê Văn Đức, xã Tân Thạnh, huyện Long Phú đầu tư nạo vét ao khoảng 1.000m2 để trữ nước ngọt phục vụ tưới tiêu hơn 1 ha trồng màu của gia đình, để tiết kiệm nguồn nước gia đình đầu tư hệ thống tưới nước phun sương bằng hệ thống ống nhựa.
Ông Lê Văn Đức cho biết, những năm gần đây mùa khô nước mặn lấn sâu vào nội đồng, có khi nước dưới kênh nội đồng độ mặn vượt trên 1‰ nên không thể bơm lên ruộng lúa cũng như tưới cho cây màu. Thấy vậy, gia đình mới mạnh dạn đầu tư nạo vét ao để trữ nước ngọt tưới tiêu cho cây màu. Hiện gia đình sản xuất hơn 1 ha rau màu các loại đang cho thu hoạch với giá bán cao hơn 20% so với những lúc không hạn mặn.
Cách đó không xa, hộ gia đình ông Tiền Văn Ngoan, xã Tân Thạnh, huyện Long Phú tận dụng mương vườn có sẵn, nạo vét giữ nước ngọt tưới cho vườn chanh dây leo ngọt hơn 1 ha. Ông Ngoan cho biết, những năm gần đây tình trạng hạn, mặn diễn biến phức tạp, rút kinh nghiệm từ những năm trước nên năm nay khi nước mặn chưa xâm nhập, tranh thủ lấy nước đầy mương và đóng cống (cống cá nhân của gia đình) để dự trữ lượng nước tưới cho vườn cây trong mùa khô.
Lãnh đạo UBND huyện Long Phú cho biết, theo nhận định của Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia, mùa khô năm 2023-2024, xâm nhập mặn khu vực Đồng bằng sông Cửu Long ở mức cao hơn trung bình nhiều năm, diễn ra gay gắt nhất là trong tháng 3/2024. UBND huyện Long Phú đã chỉ đạo ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn phối hợp các địa phương tăng cường công tác tuyên truyền, cảnh báo về tình hình diễn biến hạn hán, xâm nhập mặn để người dân biết và chủ động các biện pháp ứng phó. Đặc biệt, chú trọng phát triển các mô hình trữ nước ngọt phục vụ sản xuất và thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp.
Chuyển đổi để thích ứng
Lãnh đạo UBND huyện Mỹ Xuyên cho biết, huyện luôn quan tâm chỉ đạo thực hiện việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi thích ứng với biến đổi khí hậu; hướng tới phù hợp với thổ nhưỡng của từng vùng, hình thành các mô hình sản xuất hiệu quả. Đặc biệt năm 2024, với dự báo mặn xâm nhập diễn biến gay gắt, UBND huyện đã chỉ đạo chuyển đổi một số diện tích trồng lúa kém hiệu quả ở những vùng có nguy cơ thiếu nước ngọt sản xuất (do mặn xâm nhập) chuyển sang trồng các loại rau màu nhằm tiết kiệm nước.
Đồng chí Lê Hồng Quang - Phó Chủ tịch UBND xã Thạnh Phú, huyện Mỹ Xuyên cho biết, hằng năm mặn thường xuyên xâm nhập nên chính quyền địa phương đã khuyến khích nông dân đẩy mạnh chuyển đổi từ trồng lúa sang trồng dưa hấu dưới ruộng. Hiện địa phương vận động nhân dân thực hiện gần 50 ha luân canh sản xuất 2 vụ lúa, 1 vụ màu để đảm bảo nguồn nước trong điều kiện ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, mặn xâm nhập, hạn hán và hạn chế tình hình dịch bệnh, sâu rầy.
Ông Thạch Giàu, xã Thạnh Phú, huyện Mỹ Xuyên cho biết, năm 2024 gia đình sản xuất 6.000m2 dưa hấu dưới ruộng, nếu như trồng lúa tốn nhiều nước để sản xuất, thì trồng dưa hấu sẽ tiết kiệm hơn 80% lượng nước so với trồng lúa. Trồng dưa hấu rất dễ tiêu thụ và cho thu nhập cao gấp 3 lần so với trồng lúa (hằng năm với diện tích 6.000m2 trồng dưa hấu thì gia đình thu nhập trên 50 triệu đồng) và chăm sóc cũng dễ dàng hơn so với các loại rau màu khác.
Nông dân huyện Cù Lao Dung tích trữ nước ngọt phục vụ tưới tiêu trong mùa hạn, mặn.
Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng cho biết, để đảm bảo an toàn cho sản xuất, Sở đề nghị ngành chức năng tỉnh, các địa phương tiếp tục theo dõi chặt chẽ thông tin dự báo nguồn nước, xâm nhập mặn để tăng cường vận hành công trình thủy lợi lấy và trữ nước ngọt trong nội đồng; khoanh vùng cụ thể các diện tích cây trồng, đặc biệt là cây ăn trái, nguy cơ ảnh hưởng của hạn hán, xâm nhập mặn để trữ nước dự phòng.
Tỉnh Sóc Trăng hiện đang chủ động tăng cường công tác thông tin về tình hình nguồn nước, xâm nhập mặn trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân ứng phó kịp thời; sử dụng nước ngọt tiết kiệm, hiệu quả, đồng thời chia sẻ nguồn nước trong hoạt động sản xuất tại địa phương.
Các địa phương chủ động kiểm tra nguồn nước trước khi lấy nước vào bơm, tưới trong sản xuất nông nghiệp. Người dân cần tuân thủ theo hướng dẫn, khuyến cáo của ngành chuyên môn trong thời gian diễn ra xâm nhập mặn. Ngành chức năng vận hành hợp lý công trình thủy lợi; đồng thời, khuyến cáo người dân tích trữ nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt.
Long Giang